Savezni rang fudbalskog takmičenja u Republici Srpskoj odvajkada je bio dobar poligon za razne oglede, manipulacije, nepravilnosti, favorizovanje jednih klubova na štetu drugih, uglavno, često je važilo pravilo “zakon jačeg”. Šta se pod tim podrazumevalo viđeno je još u jugoslovenskom vremenu kada su klubovi sa komunističkim ktitorima imali veće simpatije u odnosu na one koji nisu imali zaštitnike. U međuvremenu na scenu su stigli ktitori iz svih oblasti života… 

Odluka Apelacione komisije koja je prekršila zakonitost Propozicija za takmičenje Druge lige FSRS za sezonu 2018/19. da utakmicu 16. kola Druge lige Republike Srpske, grupa zapad OFK Glasinac 2011 – Jedinstvo (Brčko) (0:2) registruje službenim rezultatom 3:0 i tako pobije odluku prvostepenog organa Takmičarske komisije koja je susret registrovala postignutim rezultatom dodatno je uznemirila i onako zatalasano fudbalsko more u srpskom entitetu “Dejtonske zemlje”. Na taj način Savez je favorizovao Leotar iz Trebinja u finišu prvenstvene trke!

Malo ko se danas seća leta 1997. godine kada je Prva liga “na prečac” sa planiranih 16 proširena, olukom Izvršnog odbora, na 18 klubova zbog Leotara i Kozare iz Gradiške koji na terenu nisu izborili plasman u prvo jedinstveno takmičenje. Bila je to klica semena koje će se kasnije razviti u “Pandorinu kutuju”, pa poslednjih godina fudbalski sistem Republike Srpske pun je javašluka i haosa, takmičarske rezultate posle svake sezone zamenjuju administrativne odluke organa Saveza.
Brojni su takvi primeri, malo ko može da se seti svih, ali neki su ostali zauvek zapisani u istorijatu fudbalske organizacije osnovane 5. septembra 1992. godine.

Godine 2009. Savez je kaznio Napredak iz Donjeg Šepka odizimanjem šest bodova zbog nepravilnosti nastupa igrača, pa je umesto prvaka drugoligaškog istoka u prvoligaša promovisano drugoplasirano Podrinje iz Janje. Šepčani su u dva navrata odutajali od plasmana u viši rang iako su to rezultatima obezbedili, baš kao i Jedinstvo iz Žeravice 2013. godine, kada je u prvoligaša promovisan teslićki Proleter. Sloboda iz Mrkonjić Grada, uprkos činjenici da ne ispunjava uslove iz Propozicija takmičenja o posedovanju omladinskih selekcija, nekoliko puta je administrativnim putem ostajala u Prvoj ligi Republike Srpske.
Od plasmana u viši rang takmičenja, između ostalih, odustajali su i Trebava (Osječani), Romanija (Pale), prvi je Prvu ligu, na polusezoni, napustio premijerni šampion Boksit iz Milića u zimu 2003. godine, pa je 2012. odustala i Crvena zemlja iz Nove Vesi umesto koje je ubačen prnjavorski Ljubić, a danas taj nekada prvoligaški klub i ne postoji. Izbrisana su imena još nekoliko bivših prvoligaša: Sarajeva, Željezničara (nekadašnje Srpsko Sarajevo), Jedinstva iz Crkvine, Krila Krajine (Banjaluka), Hercegovca iz Bileće, Mladosti iz Velike Obarske… Bivši šampioni Republike Srpske Milići (nekad Boksit) i Rudar iz Ugljevika takmiče se u Regionalnoj ligi, ka kojoj stremi i bivši osvajač Kupa Srpske Sloga iz Trna. 

Da je stanje u fudbalu Republike Srpske zaista teško potvrđuje i tekuća sezona koja se približila kraju, ali je počela sa mnogo problema. Čak tri od sedam liga saveznog ranga, dakle skoro 50 odsto, je okrnjeno, imaju po jedan klub manje od prvobitno planirano. Od takmičenja na drugoligaškom istoku odustala je Sloga Junajted iz Bijeljine, u Regionalnoj ligi – zapad prvenstvo nije počeo Milan iz Kosjerova, dok je na regionalnom centru prestao da se takmiči Ozren iz Paklenice.

Brutalno izbacivanje Borca zbog licence iz Premijer lige BiH minulog leta donelo je dodatni haos u fudbalski sistem Republike Srpske jer su se mnogi klubovi neplanirano morali da pomere u niži rang takmičenja. Banjalučani su ostali sami, na vetrometini, bez zaštite igde ikoga, pa su zbog presedana koji je doneo FS BiH mnogi klubovi u nižim rangovima takmičenja ispali kolateralna šteta.

Kada smo već kod Premijer lige BiH nekadašnji članovi elite iz Republike Srpske su danas, miljama daleko, od najveće scene, pomenuti ugljevički Rudar, pa Mladost (Gacko), Glasinac (Sokolac), Leotar kao prvi šampion BiH 2003. godine je potonuo u svim segmentima… 
“Slučaj Jedinstvo Brčko” koji je uzburkao fudbalske strasti u Republici Srpskoj moglo bi da otvori pomenutu “Pandorinu kutiju” u kojoj se godinama taložilo mnogo toga negativnog i neobjektivnog, a kada scenom i životom zagospodari zlo, malo toga istinskog, iskrenog i čestitog može da preživi i opstane.

Kako sada stvari stoje i u ovom slučaju, iako je na terenu sve jasno, moraće da sudi i presuđuje Izvršni odbor Fudbalskog saveza Republike Srpske. Samo je pitanje da li će taj sud biti donet po istini i pravdi ili neće? I hoće li “fudbalska vlada” iz Banjaluke zaštititi zakonitost svojih akata, Propozicija i Pravilnika?

Kažnjena četiri kluba

U junu 2015. godine, na osnovu izveštaja specijalnih posmatrača “utvrđeno” je nameštanje utakmica Prve lige Leotar – Podrinje (J) (0:1) i Proleter Teslić – Rudar Prijedor (1:0). Sva četiri kluba su kažnjena sa oduzimanjem po šest bodova, “rudari” su ostali šampioni, Leotar je pao na treće mesto, a Podrinje i Teslićani su ispali u Drugu ligu. Čak su prijavljeni i u Tužilaštvo.

Ni danas se ne zna epilog te prijave koju je podneo predsednik FSRS Mile Kovačević, ali ako budu odbačene kao neosnovane, šta će se dogoditi ako pomenuti klubovi kontratužbom od Saveza budu tražili nadoknadu štete?

Pored klubova tada su kažnjena i brojna službena lica, Saveza i klubova.

“Slučaj Mladost”

Nakon ispadanja iz Premijer lige BiH u prvoligaškoj sezoni 2015/16. Mladost iz Velike Obarske je bila vicešampion iza Krupe, a onda su Semberci uputili pismo Izvršnom odboru FSRS sa molbom da ih administrativnim putem prebaci u Regionalnu ligu – grupa istok. 
U obrazloženju zahteva Obarčani su naveli da ispadanjem Borca iz Premijer lige BiH nema smisla takmičenje u Prvoj ligi jer će Borac garantovano biti šampion, a onda su pominjali i finansije…

Izvršni odbor je doneo solomonsko rešenje, udovoljio je zahtevu Mladosti, koja je po pravilniku morala da bude prebačena u najniži stepen takmičenja, Drugu opštinsku ligu Bijeljina. Međutim, bila je to izborna godina, a PFS Bijeljina je deo FSRS sa najviše delegata u Skupštini.

Zahvaljujući ovoj odluci prvoligaški status je sačuvala Sloboda iz Mrkonjić Grada, a na “stend baju” su bili Sloboda (Novi Grad) i Leotar.