Zapisnik sa osnivačke Skupštine FK Podgrmeč FOTO: arhiva sportdc

Sanski Most, kao srce Krajine, postao je slobodan grad, a s njim i celi Podgrmeč, 20. oktobra 1943. godine, tačno 40 dana pre Drugog zasedanja AVNOJ-a u Jajcu. Tada su proterane okupatorske fašističke horde koje su iza sebe ostavile „Šušnjar“, ali i Četvrtu neprijateljsku ofanzivu, u kojima su mučki pobijeni nedužni civili, oni najmlađi i oni najstariji, sa minimalno ispaljenih zrna...

Većina tadašnje „jugoslovenske“ zemlje je bila još pod okupacijom (komšijski Prijedor oslobođen 7. septembra 1944, a Banjaluka poslednja, 22. aprila 1945), što daje posebnu težinu podgrmečkim slobodarskim krajevima.

Na toj slobodnoj teritoriji 4. aprila 1944. godine osnovan je prvi Fudbalski klub u „Titovoj“ Jugoslaviji – FK Podgrmeč. Prve utakmice odigrane su u dresovima boje crveno-plave, sašiveni od padobranskih materijala savezničkih vojnika s kojima je odigrana i prva zvanična utakmica, tačnije engleske savezničke „soldžer“ divizije.

Podgrmeč je živeo, stasavao, takmičio se, nastupao i igrao u raznim rangovima, ali istorija je zapisala: Po naredbi generala Milančića Miljevića Milan Mićuka Miljević je fotmirao Inicijativni odbor za osnivanje kluba u kojem su još bili Haso Umkić, Slavko Tadić i Rasim Singer Hromalić. Na Osnivačkoj sednici Skupštine zapisnik je, pedantno, vodio Mamko Biščević, ćiriličnim pisanim pismom!

U tom zapisniku piše da je Slavko Tadić osujetio imena „Sana“ i „Bosna“ koja su predložili Zejnil Kičin i Pero Vidaković, dok je Stojanka Erceg na predlog imena „Bratstvo“ ili „Jedinstvo“ od strane Huse Berbića istakla:

-Klubu treba dati neko novo ime. Nisam ni za jedno ime od ranijih klubova jer znate šta su nam ti klubovi doneli, mržnju i svađe, zbog čega smo mi danas u NOB-u. Treba naći neko neutralno ime.

Onda je presudio Milan Mićuka Miljević:

-Predlažem da se po našoj slavnoj i čuvenoj teritoriji klub zove Podgrmeč!

Taj predlog je jednoglasno prihvaćen, a Miljević izabran za predsednika...

Klub pobratim Podgrmeča bio je splitski Hajduk, koji je dolazio na pripreme u memorijalni centar „Korčanica“ (u hotel „Splitske trgovine“), a delegacija FS Jugoslavije je došla za 30. rođendan kluba i uveličala svetkovinu.

Došle su tužne devedesete godine u kojima je, planuo, i Podgrmeč... U Potkozarju je bilo još tragičnije, ali sve do 10. oktobra 1995. godine slobodarski krajevi su se držali, branili i na kraju su poklekli pred istim onim neprijateljem koji je jurišao na Grmeč četrdesetih godina.

Sanski Most je zabeležio 1993. i 1994. godine, kao domaćin, istorijske utakmice u Kupu Republike Srpske protiv Elektrobosne iz Jajca, drvarskog Borca i Šatora iz Glamoča. Sticajem raznih okolnosti nijedan od pomenutih klubova danas nije sa teritorije Republike Srpske, ostao je s druge strane entitetske granice... Osim Drvarčana koji su se, kasnije, registrovali u „istočnom“ Drvaru.

Ta noć, poslednja u kojoj je strahovito duvala „Oluja“, ispratila je Sanjane i Podgrmečlije u automobilima i traktorima, uz zveket granata i štektanje puško-mitraljeza, te brujanje protivavionaca...

Ostala, Bogu hvala, živa glava u specifičnim uslovima, da bi zapisala ove redove kao svedočanstvo... Od 10. oktobra 1995. godine teritorija Podgrmeča je privremeno okupirana teritorija. Fudbalski klub istog imena je danas „nogometni“ i nije crveno-plavi već zeleno-žuti.

Podgrmeč je oduvala „Oluja“...

„Motoring“ i Ćeranić

Sanski Most je tokom građanskog rata u nekadašnjoj Socijalističkoj Republici Bosni i Hercegovini (1992 – 1995) bio jedan od glavnih fudbalskih centara, a Podgrmeč klub koji je učestvovao u osnivanju Fudbalskog saveza tadašnje Srpske Republike Bosne i Hercegovine, 5. septembra 1992.

Živko Ćeranić, poznati privrednik i biznismen sa svojom firmom „Motoring“ bio je generalni sponzor Saveza u najtežim vremenima, kada je litar goriva bio pet „dojče“ maraka, a sa „cenerom“ iste valute se živelo na mesečnom nivou. On je, uz dr Milana Jelića iz Modriče obezbeđivao gorivo za delegate Saveza koji su dolazili na sednice, ali i putovali kao predstavnici FSRS na utakmice Kupa, najstarijeg takmičenja pod okriljem FSRS.

Nažalost, Ćeranić je poginuo, na svirep način, u odbrani rodnog grada 1995. godine...